گای فاکس یا گای فوکس (به انگلیسی: Guy Fawkes) (زادهٔ ۱۵۷۰ - درگذشتهٔ ۳۱ ژانویه ۱۶۰۶) سربازی انگلیسی و کاتولیکمذهب بود که در توطئهٔ نافرجام سال ۱۶۰۵ معروف به «توطئه باروت» برای منفجر کردن پارلمان و کشتن شاه جیمز یکم به تلافی آزار کاتولیکهای انگلستان شرکت داشت و از آنجایی که این او بود که همراه با باروت دستگیر و سپس شکنجه و مجبور به لو دادن همدستانش شد، بیشتر او را به عنوان عامل این توطئه میشناسند.
سالهای آغازین
گای فاکس در۱۵۷۰ در یورک و در یک خانوادهٔ یورکشایری برجسته زاده شد.او درابتدا پروتستانمذهب بود اما سپس به آیین کاتولیک رومی گروید. روح ماجراجو و تعصبات مذهبی فاکس سبب شد تا او انگلستان پروتستانی را در ۱۵۹۳ ترک گوید و در ارتش اسپانیا در هلند نامنویسی نموده و تا ۱۶۰۴ در آنجا به خدمت مشغول باشد.
پیوستن به توطئهٔ باروت
در همین دوران رابرت کیتسبی، آمر اصلی توطئهٔ باروت و همدستان کاتولیکش بهاین نتیجه رسیده بودند که برای پیشبرد نقشهشان به فردی نظامی که به سادگی شناسایی نشود نیاز دارند. پس در آوریل ۱۶۰۴ کسی را به هلند فرستادند تا گای فاکس را با آنها همراه سازد و او که اطلاع دقیقی از جزئیات نقشه نداشت به انگلستان بازگشته و به توطئهگران پیوست.
آنها سپس سردابی را که تا زیر کاخ امتداد داشت اجاره کردند و فاکس ۳۶ بشکهٔ باروت (برخی منابع این تعداد را کمتر گفتهاند) را در آنجا قرار داد و برای پنهان سازی رویشان را با زغال سنگ و دستجات هیزم پوشاند. قرار بر این بود که آنها به هنگام افتتاح پارلمان توسط شاه جیمز یکم در ۵ نوامبر ۱۶۰۵ بشکهها را منفجر کرده و شاه را بهقتل برسانند.
خنثیشدن نقشه، دستگیری و مرگ گای فاکس
با این حال نقشهٔ آنها پیش از انفجار باروتها لو رفت و گای فاکس در شب ۴-۵ نوامبر دستگیر شد. او را زندانی و آنقدر شکنجه کردند تا نام همدستانش را اعتراف نمود. با دستگیری دیگر توطئهگران، گای فاکس و همدستانش در ۲۷ ژانویهٔ ۱۶۰۶ از سوی هیأتی ویژه محاکمه و محکوم به مرگ شده و چند روز بعد در ۳۱ ژانویه همان سال در مقابل ساختمان پارلمان اعدام شدند.
جشن شب گای فاکس
بنا بر سنت هر ساله در پنجم نوامبر جشنی در بریتانیا بهمناسبت خنثیشدن این توطئه برگزار میشود که شب گای فاکس (به انگلیسی: Guy Fawkes Night) نام دارد. این جشن شامل آتشبازی، درخواست کودکان نقابدار برای «یک پنی برای گای» و سوزاندن پیکرکهای گای فاکس است
[ <-CategoryName-> ]
+ نوشته شده در ساعت 21:30 توسط Aref